شاید سرعت کامپیوترتان از آنچه که دوست دارید کمتر باشد و در عین حال بودجه لازم برای خرید یک سیستم جدید را نیز نداشته باشید. بجای این که پولتان را صرف خرید یک PC جدید و یا
سختافزارهای ارتقاء یافته کنید، تنظیمات پیشرفتهای که در ارتباط با سختافزار در زیر ارایه میگردند را اجرا نمایید.
? قبل از این که به تنظیم سختافزار بپردازید، موارد زیر را رعایت کنید:
? موارد ایمنی را بکار بندید:
در حالی که قصد دارید عملکرد سختافزار را بهبود بخشید سعی کنید کارها را با خونسردی تقسیم کرده و از تنظیم یکبارهی همهی قسمتهای سختافزار جداً پرهیز نمایید. چرا که همین مورد میتواند
باعث ایجاد مشکلاتی شود که گاهی با یک Reset کردن ساده برطرف شده و گاهی نیز چنان مشکل بغرنجی است که اصلاً از آن سر درنیاورده و گیر میافتید.
بنابراین همواره سعی کنید به نحوی عمل کنید که مشکلات حل گردند و به صورتی فاجعهآمیز در نیایند. یکی از کارهایی که باید انجام دهید، تهیهی پشتیبان از دادههای حیاتی و برنامههای مهمی است که
بر روی PC دارید.
هرگونه تغییری در تنظیمات نرمافزار و یا سختافزار را با دقت انجام داده و هر کاری را که انجام میدهید یادداشت کنید تا در صورت اشتباه بودن مسیرتان، مجدداً بتوانید به عقب باز گردید. هیچگاه
در ابتدا تنظیمات فایل را تغییر ندهید. چون در صورت پدید آمدن مشکل نمیتوانید مشخص کنید که تغییر کدام تنظیم موجب بروز مشکل شده است.
قبل از تغییر و یا اصلاح پیکربندی فایلها، ابتدا از فایلهای اصلی کپی تهیه کنید. زمانی را برای تغییر تنظیمات انتخاب کنید که بتوانید از طریق تلفن به محافظ فنی و یا یک فرد متخصص دسترسی داشته
باشید. همچنین قبل از اینکه تغییر تنظیمات را شروع کنید یک دیسکراهانداز ویندوز نیز تهیه نمایید.
? قسمت معیوب را شناسایی نمایید:
برای تعیین قسمت معیوب میتوانید از آزمونهای کارایی Benchmark) : برنامهای که به سنجش عملکرد سختافزار و یا نرمافزار میپردازد) استفاده کنید. این برنامهها از دو نظر
میتوانند برای شما مفید باشند. اول این که قسمتی از سیستم را که سرعتش پایین است، مشخص میکند و دیگر این که میتوانید بفهمید آیا تغییراتی که انجام میدهید در نهایت مثمرثمر واقع میشوند یا
خیر. آزمونهای کارایی را میتوانید از طریق برخی پایگاههای Web گرفته و بارگذاری نمایید. در حقیقت از آزمونهای کارایی میتوانید برای سنجش هر گونه عملکرد PC استفاده کنید.
کسانی که در استفاده از آزمون کارایی مبتدی هستند میتوانند از طریق آدرس http://www.pcisys.net/~sfkent/hardware.htm این برنامهها را
گرفته و بارگذاری کنند. همچنین شما میتوانید در ارتباط با سنجش برنامههای گرافیکی سهبعدی در پایگاه
http://users.gtn.net/ctwhalen/junk.html آزمونهای کارآیی مناسبی پیدا میکنید.
برنامههای کمکی Fix-It ، Norton و بسیاری از برنامههای تشخیصی تجاری دارای، آزمونهای کارآیی برای سنجش سیستم هستند؛ اما از آنجایی که این بستههای نرمافزاری قابلیتهای
دیگری نیز دارند، لذا جنبهی کارایی سنجی آنها بسیار معمولی و پیشپا افتاده مینماید. گذشته از اینها شما میتوانید در سیستمعامل ویندوز قسمت System Monitor را فعال نمایید.
برای این منظور پس از کلیک کردن دکمهی Start، به ترتیب گزینههای زیر را کلیک کنید:
System Tools , Accessories , Programs و System Monitor. البته برنامهی System Monitor از نظر فنی یک
آزمون کارایی نیست اما در شناسایی قسمتهایی که زیاد کار کردهاند و نیاز به تنظیم و یا ارتقاء دارند کمک میکند.
? تنظیمات BIOS:
روالهایی که سیستم ورودی/ خروجی اصلی (BIOS) یک PC را راهاندازی میکنند (که به آنها برنامهی کمکی CMOS Setup هم گفته میشود) اولین چیزهایی هستند که هنگام
روشن شدن PC فعال میشوند. به این ترتیب در راهاندازی مجدد کامپیوتر نیز این روالها اولین موارد قابل دسترس هستند و ما نیز باید کارمان را از این قسمت شروع کنیم. هنگام کار در قسمت
CMOS Setup بسیار دقت کنید.
چون بعضی از تنظیمات موجود در این قسمت بخصوص تنظیمات پیشرفته و یا تنظیماتی که مربوط به مجموعهتراشه (Chipset) میشوند اگر به طور نامناسبی انجام گیرند میتوانند موجب
از کار افتادن کامپیوتر شوند. برای مثال تنظیم«حالت انتظار»(Wait State) و یا تنظیمات دیگری که پنهانی هستند از این جمله میباشند. اگر شما در مورد نتیجهی تغییر برخی
از تنظیمات تردید دارید و نمیدانید که حاصل تغییراتتان چه خواهد شد، بهتر است اصلاً کاری به آن قسمتها نداشته باشید.
برای این که کار با برنامهی CMOS Setup را شروع کنید ابتدا کامپیوتر را مجدداً راهاندازی کرده و قبل از این که تصویر مربوط به ویندوز ظاهر شود، در متنی که بر روی صفحهی مانیتور
است به دنبال عبارت: To enter setup press بگردید. پس از مشاهدهی این عبارت و فشردن کلید Delet صفحهای ظاهر میشود که در آن منویی را میبینید.
این منو گاهی گرافیکی است که در آن صورت میتوان از ماوس استفاده کرد و گاهی متنی است که در آن صورت برای جهتیابی کردن باید از کلیدهای مکاننما استفاده نمود.
منوی مذکور احتمالاً دارای چند زیر منو (Submenu) مانند Standard Setup، Advanced Setup , Peripherals ,
Security و غیره است.
برای افزایش سرعت راهاندازی COMS Setup میتوانید از دو حالت استفاده کنید، اول این که یکی از گزینههای Fast boot و یا Quick boot را فعال کنید و دیگر این
که برای درگاه چاپگر موازیاتان یکی از تنظیمات ECP و یا EPP را انتخاب نمایید. اگر چنین انتخابی برای شما غیر ممکن است در آن صورت بهتر است بجای تنظیماتی مانند
Standard و یا Bidirectional از حالت دو گانهی ECP/EPP استفاده نمایید. تغییر تنظیمات مربوط به درگاه چاپگر میتواند باعث افزایش سرعت چاپگر و یا هر
وسیله دیگری شود که به درگاه چاپگر موازی متصل است.
? چگونه میتوان عملکرد درایو را افزایش داد؟
? عمل یکپارچهسازی درایو را فراموش نکنید:
قسمت زیادی از عملکرد کلی کامپیوترتان به درایوهای آن بستگی دارد. راههای مختلفی برای کنترل و تنظیم نحوهی برقراری ارتباط یک PC با درایوهای آن وجود دارد. یکی از این راهها اجرای
برنامهی Disk Defragmenter میباشد. برای دستیابی به برنامهی مذکور پس از کلیک کردن دکمهی Start به ترتیب گزینههای System Tools ,
Accessories , Programs را انتخاب کنید. با استفاده از برنامهی Disk Defragmenter میتوان دادههای ذخیرهشده بر روی درایو دیسک سخت را به
خوبی سازماندهی کرد.
شما میتوانید در ویندوز ?? داخل پنجرهای که بنام Disk Defragmenter Settings باز میشود عبارت Rearrange program files
so my programs start faster را فعال نمایید. به این ترتیب عمل یکپارچهسازی از بازدهی بیشتری برخوردار خواهد شد.
گرچه یکپارچهسازی درایو دیسکسخت برای اولین بار گاهی مدت زیادی وقت میبرد اما بعدها تنها راهاندازی و اجرای آن چند دقیقه بیشتر طول نخواهد کشید.
شما همچنین میتوانید هنگام انجام عمل یکپارچهسازی، ویژگی Taskmon را نیز فعال نمایید. این ویژگیِ تعبیهشده در ویندوز ?? ، برنامهها و فایلهایی که معمولاً از آنها استفاده میکنید و
همچنین ترتیب آنها را ثبت میکند. اگر در زمان انجام عمل یکپارچهسازی این گزینه فعال باشد در آن صورت برنامهی Defragmenter از اطلاعات جمع و ثبتشده توسط
Taskmon برای جایگزینی هر چه مرتبتر فایلها استفاده خواهد کرد. به این ترتیب از مقدار زمانی که سیستمبرای یافتن فایلها صرف میکند، کاسته خواهد شد.
البته در سه مورد استفاده از ویژگی Taskmon چندان تأثیری بر روند یکپارچهسازی درایو شما ندارد. اولین مورد هنگامی است که شما دیسک خود را با استفاده از این ویژگی قبلاً یکپارچه کرده
باشید و زمان چندان زیادی(مثلاً یک ماه) از آن نگذشته باشد.
مورد دوم وقتی است که سیستم شما جدید باشد و هنوز Taskmon فرصت لازم برای ثبت چیزهایی که کامپیوترتان بارگذاری میکند را نداشته است و آخرین مورد هنگامی است که شما تغییرات
عمدهای را در دادهها و برنامههای سیستمخود اعمال کردهاید و هنوز زمان زیادی از آن نگذشته است تا Taskmon بتواند آنها را ثبت کند.
? دادههای بدردنخور را پاک کنید:
وجود اطلاعات اضافی و بدردنخور بر روی دیسکسخت تنها از سرعت شما میکاهد. برای این منظور میتوانید از دکمهی Start استفاده کرده و به ترتیب گزینههای System
Tools , Accessories , Programs و Disk Cleanup را کلیک کنید.
? استفاده از سیستمفایلی FAT?? :
اگر درایو دیسکسخت شما از سیستم فایلی FAT?? استفاده نمیکند، شما میتوانید با استفاده از یک ابزار تعبیهشده در ویندوز ?? این ویژگی را پدید آورید. گرچه کار اصلی سیستم فایلی FAT??
ایجاد فضای قابل استفاده بیشتر و ساخت پارتیشنهایی (قسمتبندیهای دیسک) است که از GB? بیشترند اما میتواند موجب بهبود عملکرد PC نیز شود. برای استفاده از این ویژگی باید برنامهی
کمکی تبدیل را اجرا کنید.
به این ترتیب که ابتدا دکمهی Start را کلیک کرده و سپس به ترتیب گزینههای SystemTools , Accessories , Programs و Driver
Converter را کلیک کنید. البته امکان دارد که درایو دیسکسخت شما قبلاً بر اساس ویژگیFAT?? تنظیم شده باشد. برای بررسی این موضوع ابتدا بر روی آیکون My
Computer رفته، آن را دوبار کلیک کنید. سپس بر روی آیکون درایو رفته و با استفاده از کلید سمت راست ماوس آن را کلیک کنید. پس از آن در کادری که باز میشود گزینهی
Properties را انتخاب نمایید. اگر در پنجرهی Properties ویژگی FAT?? را مشاهده کردید به این معناست که قبلاً چنین تنظیمی انجام شده است.
? تغییر کابلها:
گاهی در یک سیستم، درایو دیسکسخت و درایو CD-ROM از ابتدا به یک رابط IDE (که به آن رابط ATAPI نیز گفته میشود)متصل میگردند. در این اتصال معمولاً درایو دیسکسخت
به عنوان جزء اصلی (Master) و درایو CD-ROM به عنوان جزء فرعی(Slave) عمل میکنند. در چنین سیستمهایی اگر درایو CD-ROM توسط کابل جداگانهای به برد
اصلی وصل شود در آن صورت سرعت اجرای برنامههایی مانند بازیها که از طریق این درایو راهاندازی میشوند، افزایش خواهد یافت.
چرا که به این ترتیب انتقال دادهها از سوی دو درایو سریعتر صورت میگیرد. در کامپیوترهایی که بعد از سال ???? ساخته شدهاند شما میتوانید دو کابل پهن یک اینچی را در داخل Case مشاهده
کنید که از سوی برد اصلی به درایو دیسکسخت و یا دیگر وسایلی که به رابط IDE نیاز دارند وصل میشود. کابلی که برای اتصال درایو دیسکسخت و درایو CD-ROM به برد اصلی به کار
میرود دارای سه عدد دوشاخه (Plug) است که به درایو دیسکسخت ، درایو CD-ROM و برد اصلی وصل میشوند.
چنین کابلی میتواند شامل یک درایو اصلی (Master) و یک درایو فرعی (Slave) باشد. اگر درایو CD-ROM و درایو دیسکسخت اولیه ( در صورتی که سیستم به دو
درایو دیسکسخت متصل باشد) هر دو از طریق یک کابل به برد اصلی وصل شده باشند، مسیر درایو CD-ROM را تغییر داده و یا این که آن را به کابل دیگری متصل کنید بطوری که درایو CD
-ROM و درایو دیسکسخت بر روی کابلهای متفاوتی قرار بگیرند.
اگر به کابلی که درایو CD-ROM را به آن منتقل میکنید یک درایو دیسکسخت ثانویه متصل شده باشد ، ابتدا مطمئن شوید که Jumper (اتصالساز)های هر دو درایو (یعنی درایو CD
-ROM و درایو دیسک ثانویه) به نحوی تنظیم شدهاند که یکی از درایوها Master و دیگری Slave باشد . همچنین اگر یک درایو CD-ROM و یک درایو CD-RW (درایوی
که میتوان به کمک آن بر روی CDهایی که قابلیت بازنویسی دارند، عمل نوشتن را به دفعات انجام داد) داشته باشید، برای این که عملکرد درایوتان افزایش یابد بهتر است که این دو درایو از کابلهای
جداگانهای استفاده کنند.
? سرعت بیشتر برای درایو دیسکسخت:
اگر عمر زیادی از درایو دیسکسختاتان نگذشتهباشد (برای مثال کمتر از ? سال) میتوان آن را در یکی از دو حالت سریع DMA?? و DMA?? بکار انداخت. برای این منظور باید در میان
روالهای برنامهی CMOS Setup ویژگی DMA را فعال نمایید.
همانطور که قبلاً گفته شد ابتدا وارد برنامهی کمکی CMOS Setup شوید.
در داخل منوها جستجو کنید تا برخی از تنظیمات DMA که انتخابهایی بنام Enabled و Disabled را ارایه میدهند بیابید. این انتخابها نشاندهندهی توانایی درایو دیسکسخت در
برقراری ارتباط سیستم با برد اصلی بدون نیاز به مشارکت CPU در هر مرحله میباشد.
چنین خصوصیتی را تنها بردهایی دارا هستند که از ویژگی DMA?? ویا DMA?? پشتیبانی میکنند. اگر شما درایو دیسکسخت جدیدی نصب کنید که از درایو قبلی به روزتر باشد در آن صورت
احتمالاً به فعال کردن آدرسدهی DMA نیاز خواهید داشت.
بخاطر داشته باشید که تمام بردهای اصلی و یا درایوها از آدرسدهی DMA در ارتباط با درایو پشتیبانی نمیکنند. بنابراین قبل از فعال کردن آدرسدهی دیسک با استفاده از ویژگی DMA، مطمئن شوید
که PCاتان دارای سه جزء لازم برای استفاده از قابلیتDMA?? میباشد. از جملهی این اجزاء درایو و برد اصلی است که بتوانند از ویژگی DMA?? پشتیبانی کنند.
جزء سوم یک کابل خاکستری یک اینچی است که به برد اصلی و درایو متصل میشود. این کابل باید از انواع جدیدتر کابلهای ?? سیمی که از ویژگی انتقال دادهای ?? بایت در ثانیه (DMA??)
پشتیبانی میکنند باشد(کابلهای قدیمیتر ?? سیمی هستند).
البته اگر سیستمی که شما تهیه میکنید تماماً در کارخانه نصب و سوار شده باشد در آن صورت اجزایی مانند درایو ، برد اصلی و یا کابلها با یکدیگر سازگاری دارند و شما هیچ گاه شاهد اتصالات
ناهنجاری مانند یک درایو و برد اصلی که از ویژگی DMA?? پشتیبانی میکنند اما با کابلی به یکدیگر وصل شده باشند که از ویژگی DMA?? پشتیبانی نمیکند، نخواهید بود.
اگر همین اواخر به ارتقاء برد اصلی و درایوتان اقدام کرده باشید در آن صورت باید سری به کابل متصلکنندهی درایو با برد اصلی بزنید و ببینید که آیا این کابل را با نوع جدید ?? سیمی که دارای قابلیت
انتقال دادهای DMA?? است عوض کردهاید یا خی